Trung t�m Nghi�n cứu Ứng dụng Kỹ thuật N�ng nghiệp L�m Đồng c� nguồn gốc h�nh th�nh từ sự chuyển giao KHCN của Ph�n viện khoa học Việt Nam đ�ng tại th�nh phố Ch� Minh cho th�nh phố Đ� Lạt th�ng qua cơ sở nu�i cấy m� khoai t�y đặt tại khu vực số 31, Đinh Ti�n Ho�ng, phường 2, Đ� Lạt. Trong qu� tr�nh ph�t triển, Trung t�m đ� mang nhiều t�n gọi kh�c nhau như Trạm nu�i cấy m� Đ� Lạt (năm 1984), Li�n hiệp khoa học sản xuất Đ� Lạt (năm 1988), Ban quản l� l�m thời bộ phận sự nghiệp KHCN - Trung t�m Ứng dụng KHCN Đ� Lạt (năm 1996), Trung t�m Ứng dụng Kỹ thuật N�ng nghiệp Đ� Lạt (năm 1997) do UBND TP. Đ� Lạt quản l�. Năm 2003, Trung t�m chuyển sang trực thuộc Sở N�ng nghiệp v� Ph�t triển n�ng th�n với t�n gọi l� Trung t�m Nghi�n cứu Ứng dụng Kỹ thuật N�ng nghiệp L�m Đồng.

D� với những t�n gọi kh�c nhau, nhưng hoạt động trọng t�m v� nổi bật trong
25 năm qua của Trung t�m chủ yếu về lĩnh vực nghi�n cứu - ứng dụng - chuyển giao c�c th�nh tựu khoa học kỹ thuật. Những hoạt động n�y c� ảnh hưởng nhất định v� g�p phần v�o sự ph�t triển KHCN của địa phương.

C�c kết quả hoạt động tr�n lĩnh vực n�y của Trung t�m cụ thể như sau:

Trong lĩnh vực giống c�y trồng: Trung t�m l� đơn vị đầu ti�n của tỉnh thực hiện chương tr�nh ứng dụng kỹ thuật nu�i cấy m� thực vật để nh�n giống khoai t�y sạch bệnh bằng những c�y con cấy m� thay cho phương ph�p g�y giống bằng củ trong những năm 80, được ph�t triển l�u d�i cho đến nay.

Đơn vị cũng lưu giữ ng�n h�ng giống khoai t�y trong ống nghiệm gồm c�c giống do Trung t�m Khoai t�y quốc tế (CIP) cung cấp, khảo nghiệm, ph�ng th�ch một số giống khoai t�y mới th�ch hợp với điều kiện tự nhi�n của Đ� Lạt, L�m Đồng như c�c giống khoai t�y mang m� số 06, 04, 012, P3, 07, 077� vẫn được sử dụng để l�m giống cho đến nay.

Trung t�m cũng thực hiện chương tr�nh ứng dụng kỹ thuật nu�i cấy m� thực vật trong c�ng t�c nh�n giống c�y hoa địa lan Cymbidium (chương tr�nh LĐ05). Chương tr�nh n�y đ� mở ra một bước ngoặt về gi� c�y giống địa lan cấy m� rẻ gấp nhiều lần so với củ giống địa lan; gi�p cho người trồng lan c� cơ hội ph�t triển vườn lan của m�nh ng�y c�ng tăng về số lượng, diện t�ch v� đa dạng về chủng loại, gi�p ph�t triển chương tr�nh xuất khẩu địa lan trong những năm 1985 - 1990.

Ứng dụng c�ng nghệ sinh học trong nh�n giống đ� đem lại một bước tiến quan trọng cho sản xuất n�ng nghiệp của địa phương. Cụm từ �nu�i cấy m�� đ� trở n�n quen thuộc với n�ng d�n Đ� Lạt - L�m Đồng. Đ� Lạt được xem như l� một th�nh phố ứng dụng kỹ thuật nu�i cấy m� để sản xuất giống khoai t�y, d�u t�y, địa lan v� hoa cắt c�nh c�c loại nhiều nhất cả nước. Trung t�m Nghi�n cứu Ứng dụng Kỹ thuật n�ng nghiệp L�m Đồng đ� trở th�nh địa chỉ quen thuộc, tin cậy trong việc cung cấp c�c loại c�y giống cấy m� như cẩm chướng, ng�n sao, sao t�m, d�u t�y, khoai t�y, địa lan...

Đơn vị ch� trọng ph�t triển ph�ng th� nghiệm nu�i cấy m� thực vật để sản xuất c�y giống sạch bệnh cho n�ng d�n. Trong lĩnh vực sản xuất rau theo hướng an to�n, những năm 90, đơn vị đ� phối hợp nghi�n cứu quy tr�nh sản xuất rau theo hướng an to�n; điều tra hiện trạng v�ng sản xuất rau Đ� Lạt; nghi�n cứu sản xuất thuốc trừ s�u vi sinh (BT); chế phẩm diệt ốc bươu v�ng (chế phẩm Molluscicide dạng cốm); chế phẩm Humat để tăng trưởng cho c�y trồng từ nguồn than b�n của địa phương; sản xuất ph�n vi kho�ng, vi lượng bổ sung vi chất cho đất bạc m�u do sử dụng ph�n x�c mắm l�u d�i.

Tập thể c�n bộ kỹ thuật của đơn vị đ� thực hiện nhiều đề t�i, dự �n cấp th�nh phố, cấp tỉnh nhằm phục vụ cho nền sản xuất n�ng nghiệp của địa phương như:

C�c đề t�i dự �n cấp th�nh phố

- X�c lập quy tr�nh trồng hoa cắt c�nh trong nh� che plastic;

- Khảo s�t cường độ chiếu s�ng trong canh t�c hoa c�c tại Đ� Lạt;

- Khảo s�t chế độ dinh dưỡng, bảo vệ thực vật của c�y hoa c�c trong nh� che plastic;

- X�c lập quy tr�nh sản xuất d�u t�y giống mới tại Đ� Lạt;

- Khảo nghiệm 15 giống khoai t�y mới của Trung t�m Khoai t�y quốc tế (CIP) cung cấp;

- Khảo s�t diện rộng 2 giống khoai t�y trong ng�n h�ng giống khoai t�y quốc tế (CIP) m� số 67171 v� I1035;

- Thực hiện chương tr�nh thử nghiệm BMW của th�nh phố Đ� Lạt với Hiệp hội BM của Nhật.

C�c đề t�i dự �n cấp tỉnh

- Khảo s�t biện ph�p kỹ thuật để nu�i trồng Lan gấm Anoechilus.sp;

- X�y dựng quy tr�nh trồng c�c giống hoa nhập nội: Glaieuls, lyli, hoa hồng, salem, đồng tiền, ng�n sao;

- Khảo s�t quy tr�nh sản xuất rau an to�n tr�n c�c đối tượng Pố s�i, Poar� h�nh,
Cần t�y;

- Ứng dụng c�c tiến bộ khoa học kỹ thuật phục vụ ph�t triển kinh tế - x� hội v�ng đồng b�o thiểu số tại x� L�t, huyện Lạc Dương;

B�n cạnh đ�, nhiều thực nghiệm khoa học do đơn vị tự triển khai phục vụ cho c�ng t�c chuy�n m�n như:

- Khảo s�t hoạt t�nh diệt s�n nhớt bằng bả sinh học;

- Khảo s�t một số gi� thể trồng khoai t�y củ bi để l�m giống;

- Thực nghiệm nh�n giống hồng m�n mini bằng phương ph�p nu�i cấy m�
thực vật;

- N�ng cao tỷ lệ sống của d�u t�y cấy m� giai đoạn sau ống nghiệm;

- Nghi�n cứu phương ph�p tỉa bỏ chồi l� trong kỹ thuật sản xuất khoai t�y bi giống v�o vụ nghịch;

- Khảo s�t t�c dụng ban đầu của ph�n b�n Trichoderma tr�n hoa cẩm chướng v�
bắp cải;

- Nghi�n cứu c�c biện ph�p nh�n giống Atis� trong ph�ng th� nghiệm v� chăm s�c ở giai đoạn mạ;

- Nghi�n cứu chế độ dinh dưỡng cho c�y giống hoa cẩm chướng ở giai đoạn mạ;

- Nghi�n cứu ứng dụng một số phương ph�p kỹ thuật nhằm hạn chế bệnh sưng rễ tr�n c�y bắp cải trồng ngo�i đồng ruộng;

+ Nghi�n cứu bệnh x� mủ v� thối tr�i d�u t�y tại đồng ruộng�

Ngo�i ra, đơn vị c�n tham gia viết nhiều t�i liệu khoa học như: s�ch Đ� Lạt Cymbidium - Xu�n 1988 (chương tr�nh hoa địa lan xuất khẩu); s�ch Đ� Lạt - th�nh phố cao nguy�n để kỷ niệm 100 năm Đ� Lạt h�nh th�nh v� ph�t triển; c�c b�i tham luận khoa học trong Lễ hội hoa 2004, Festival hoa 2005, 2007: ứng dụng v� chuyển giao khoa học kỹ thuật phục vụ chương tr�nh n�ng nghiệp c�ng nghệ cao; kỹ thuật lai tạo - một hướng ứng dụng để l�m đa dạng c�c giống hoa cảnh; hoa Đ� Lạt - cơ hội v� giải ph�p để hội nhập quốc tế...; ứng dụng c�c th�nh tựu khoa học kỹ thuật trong sản xuất hoa tại th�nh phố Đ� Lạt - L�m Đồng.

Th�ng qua c�c buổi hội thảo, tập huấn, Trung t�m đ� chuyển giao c�c kết quả nghi�n cứu cho n�ng d�n c�c phường, x�, huyện trong tỉnh quy tr�nh kỹ thuật trồng rau, hoa c�c loại; hướng dẫn sử dụng chế phẩm liquid Vigor trong chăn nu�i, kh�ng g�y � nhiễm m�i trường...

L� một đơn vị l�m c�ng t�c nghi�n cứu, ứng dụng, chuyển giao khoa học kỹ thuật của địa phương, tuy c�n kh� khăn nhưng Trung t�m cũng c� nhiều hoạt động g�p phần v�o hoạt động KHCN của tỉnh v� th�c đẩy việc ph�t triển sản xuất n�ng nghiệp của tỉnh L�m Đồng theo hướng c�ng
nghệ cao.
 

TrẦn ThỊ Kim Duy�n

Gi�m đốc Trung t�m Nghi�n cứu Ứng dụng Kỹ thuật N�ng nghiệp tỉnh L�m Đồng